Χωρίς δεκάρα,
πώς θα παντρευτούμε Μανωλιό μου,
πώς θα βάλουμε στεφάνι,
στον Αϊ-Γιάννη;
Δύο χρόνια, το καημένο,
μ' έχεις αρραβωνιασμένο,
τρίτο δε θ' αντέξω,
μ' άλλον θα τα μπλέξω!
Χωρίς δεκάρα,
τί θα μαγειρεύω Μανωλιό μου,
με αγάπη ποιος περνάει,
όταν πεινάει;
Δύο χρόνια, το καημένο,
μ' έχεις αρραβωνιασμένο,
τρίτο δε θ' αντέξω,
μ' άλλον θα τα μπλέξω!
Δύο χρόνια....
.-.-.-.
στίχοι: Βαρβάρα Τσιμπούλη
μουσική: Γιάννης Μέτσικας
ερμηνεία: Ελένη Βιτάλη
δίσκος: Ελένη Βιτάλη (1975)
α' παρουσίαση: 13ο Φεστιβάλ τραγουδιού Θεσσαλονίκης (1974)
.-.-.-.
Με τη Βιτάλη πώς γνωριστήκατε;
Γ.Μ: Στη Lyra που πήγα, έγραψα δυο τραγούδια με το Δημήτρη Ζευγά, ο οποίος σκοτώθηκε μετά σε δυστύχημα. Το «Αρχόντισσά μου γειτονιά» και το «Δεν βαριέσαι Μαρινάκι». Επειδή λοιπόν εγώ τότε έγραφα ποιήματα και υπήρχε ο κίνδυνος της λογοκρισίας, ο Πατσιφάς μου έφερε πολλούς στιχουργούς και διάλεξα στίχους της Βαρβάρας Τσιμπούλη και του Μιχάλη Φακίνου. Ο Μιχάλης ήταν συνεργάτης με το Λευτέρη Παπαδόπουλο στα «Νέα» κι έχω γράψει 5-6 τραγούδια με στίχους του. Την ημέρα που γράφαμε με το Ζευγά τα τραγούδια, μου λέει ο Πατσιφάς, «Μέτσικα εγώ σε πήρα εδώ στην εταιρεία, γιατί πιστεύω στο ταλέντο σου. Έχουμε βέβαια τον Πουλόπουλο και άλλους τραγουδιστές, αλλά θα πηγαίνεις κάθε Τετάρτη και Παρασκευή στο στούντιο στην Columbia , θα έρχονται οι νέοι τραγουδιστές και θέλω να μου βγάλεις μία από τις φωνές αυτές». Άρχισαν λοιπόν να έρχονται οι φωνές και μέσα σε 60-65 έρχεται και η Βιτάλη με κρόσια… Ελένη Λαβίδα τη λέγανε. «Τι θα μας τραγουδήσετε;» της λέω. Και μου απαντά «Τη “χελιδόνα” της Χαρούλας Αλεξίου», το δικό μου τραγούδι δηλαδή. «Τι τραγούδι είναι αυτό;» της λέω… Λέει «Της Χαρούλας, τη χελιδόνα, δεν το ξέρετε; Το Μάη». «Το ξέρω» της λέω «εσύ το ξέρεις;» «Βέβαια» μου λέει. Και μου τραγουδάει το «Μάη» μαζί με τον Καρακατσάνη στο πιάνο… Ανατρίχιασα…
Ακόμα δεν ήξερε ότι είναι δικό σου;
Γ.Μ: Όχι δεν ήξερε. Και λέω στον Γιαννακόπουλο τον ηχολήπτη «Κράτησέ το, δεν είδες; κάγκελο η τρίχα». Μου λέει «Και μένα μου άρεσε». Έρχεται κι ο Πατσιφάς και του λέω «Γράψαμε τα τραγούδια με το Ζευγά» «Καμιά φωνή;» μου λέει… «Σου βρήκα ένα το διαμάντι» του λέω. «Τα εκατομμύρια… Αλλά μην την πετάξεις. Μου πέταξες τον Παπακωνσταντίνου, εάν μου διώξεις κι αυτή τη φωνή, θα σηκωθώ κι εγώ να φύγω». «Ποια είναι αυτή;» μου λέει ο Πατσιφάς. «Της έχω πει να καθίσει στο μπαρ, είναι με τη μάνα της, είναι μια μικρούλα 18 χρονών, αλλά μη μου τη διώξεις». «Φέρτην εδώ» μου είπε… Όταν την είδε λοιπόν μου λέει «Μα αυτή είναι τσιγγάνα». «Πού είναι το πρόβλημα κύριε Πατσιφά; Ρατσιστής είστε; Οι τσιγγάνες και οι νέγρες έχουν δώσει μαθήματα σ’ όλο τον κόσμο» του λέω. «Ναι, αλλά το όνομα Λαβίδα δεν μου αρέσει» «Εκεί θα κολλήσουμε;» του λέω. «Μα όνομα είναι αυτό; Λαβίδα; Βίδα…» Ήταν Παρασκευή. Του λέω «Φώναξε την κοπέλα να έρθει τη Δευτέρα, να της υπογράψεις ένα συμβόλαιο και θα βρούμε το όνομα» «Ε, τι όνομα θα της βγάλουμε;» «Μου ήρθε τώρα…Βιτάλη…» του απαντώ. «Καλό ακούγεται», μου λέει. «Φώναξέ την να της πούμε πως αν υπογράψει συμβόλαιο, καλλιτεχνικά θα ακούγεται στον κόσμο σαν Ελένη Βιτάλη». Οπότε του λέω «Τόσοι παπάδες έχουν αλλάξει τα ονόματά τους, εμείς σ’ έναν καλλιτέχνη δεν θα αλλάξουμε;» Ο δε Καρακατσάνης να χτυπιέται από τα γέλια. Έρχεται λοιπόν η Βιτάλη και της λέει: «Δεσποινίς μου, χάρη στον κύριο Μέτσικα, θα ’ρθείτε τη Δευτέρα να συζητήσουμε για το συμβόλαιο. Αλλά με μία προϋπόθεση. Θα αλλάξουμε το όνομά σου. Θα ακούγεσαι καλλιτεχνικά σαν Ελένη Βιτάλη». «Δεν έχω πρόβλημα κύριε Πατσιφά» του απάντησε η Ελένη. Ήρθε λοιπόν και υπογράψανε το συμβόλαιο
Το «Χωρίς δεκάρα» με το οποίο συμμετείχατε με τη Βιτάλη στο Φεστιβάλ τραγουδιού του ’74 πώς προέκυψε;
Γ.Μ: Εκείνη την εποχή λοιπόν μου είπε ο Πατσιφάς πως δεν ήθελε διανοουμενίστικο στίχο, αλλά στίχο για να κάνουμε επιτυχία. Εγώ του είπα «κύριε Πατσιφά, εγώ είμαι ποιητής, φέρε μου στιχουργούς να προχωρήσουμε να κάνουμε σουξέ». Και μεταξύ άλλων μου φέρνει και τη δημοσιογράφο τη Βαρβάρα Τσιμπούλη που μου έγραψε το «Χωρίς δεκάρα». Αυτό έγινε μεγαλύτερη επιτυχία και από το «Ήταν άνθρωπος δικός μας» και από τον «Μάη». Ο Καρακατσάνης ο Τάσος, που είναι ένας από τους σπουδαίους μουσικούς αλλά και ο Αργύρης ο Κουνάδης ο μουσικολόγος, μου λέει «Έχεις καταλάβει Μέτσικα, που γράφεις από ένστικτο, τι έχεις κάνει στο “Χωρίς δεκάρα”;» «Το ‘χω καταλάβει. Θα σου πω τι έχω καταλάβει εγώ και μετά θα με διορθώσεις εσύ». Τον λάτρευα τον Αργύρη Κουνάδη, τον γνώρισα από τον Βαγγέλη Γκούφα. «Έκανα ένα εγχείρημα, αν πετύχει, πέτυχε. Αν αποτύχει θα με βρίζουνε. Το κουπλέ είναι γραμμένο πάνω στην παγκόσμια κλασική μουσική, το δε ρεφραίν, είναι στην παραδοσιακή μας μουσική. Πάντρεψα αυτά τα δύο στοιχεία, μ’ έναν μικρό μετατονισμό και έγινε αυτό το τραγούδι».
Όπως μου λες τώρα, την Ελένη Βιτάλη την έβγαλες εσύ. Δισκογραφικά όμως συνεργάστηκε πρώτα με τον Αργύρη Κουνάδη και τον Βαγγέλη Γκούφα στο δίσκο «Δεν περισσεύει υπομονή» μαζί με τη Σωτηρία Μπέλλου…
Γ.Μ: Το 1973, όταν η Βιτάλη υπέγραψε το συμβόλαιο με τη Lyra , ο Κουνάδης μου τη ζήτησε. «Μέτσικα θα μου δανείσεις τη Βιτάλη να γράψουμε;» μου είπε… «Φιλαράκι είναι ο Βαγγέλης ο Γκούφας, να μη σου τη δανείσω;» του λέω. Μου ζήτησε την άδεια, γιατί είχαμε υπογράψει συμβόλαιο με τον Πατσιφά, πως εάν βγάλω μία φωνή, οι πρώτοι τρεις δίσκοι θα είναι δικοί μου. Κι επειδή είχα αδυναμία και στον Γκούφα και στον Κουνάδη, δεν μπορούσα να τους χαλάσω το χατίρι.
Ο Πατσιφάς δεν ήξερε ακόμα τίποτα;
Γ.Μ: Δεν ήξερε… Εμένα με πήρε από τις 6 το πρωί ένας φίλος μου και μου είπε πως βγήκε πρώτο το τραγούδι. «Κάτσε κύριε Πατσιφά και διάβασε». «Είχες στείλει τραγούδι στο φεστιβάλ;» «Είναι αυτό που το πέταξες στα σκουπίδια…» «Ωραία, ωραία, θα δούμε στον κόσμο τι απήχηση θα έχει…» Τότε το φεστιβάλ ήταν τριήμερο. Την πρώτη μέρα έβγαιναν 20 τραγούδια, τη δεύτερη τα 10 και την τρίτη μέρα ήταν ο τελικός. Την πρώτη μέρα που ξεσήκωσε η Βιτάλη το Παλαί ντε σπορ, δεν είχε πάει κανένας εκπρόσωπος από την εταιρεία. Μόλις βλέπουν στην τηλεόραση τι έγινε με το «Χωρίς δεκάρα», την άλλη μέρα έκλεισαν την εταιρεία και ήρθε ο Πατσιφάς με το επιτελείο του με μια ανθοδέσμη. «Κύριε Μέτσικα, αυτή είναι για σας…» «Κύριε Πατσιφά πώς ευαισθητοποιηθήκατε;» του είπα. «Άνθρωπος είμαι κι εγώ, είδα τον κόσμο, συγκινήθηκα και, ήρθαμε εδώ να σας ενθαρρύνουμε, να προχωρήσετε…» Ο Πατσιφάς ήταν πάρα πολύ ιδιόρρυθμος, αλλά είχε κουλτούρα, ήταν διανοούμενος, ήταν φίλος του Οδυσσέα Ελύτη, του Καραγάτση… Η εταιρεία Ίκαρος, που εξέδιδε τα έργα του ο Ελύτης, ήταν του Πατσιφά.
Τι έγινε και στα τελικά το τραγούδι δεν βγήκε στις τρεις πρώτες θέσεις;
Γ.Μ: Στην προκριματική επιτροπή του φεστιβάλ υπήρχανε τα παράσιτα και τα υπολείμματα της χούντας και δυστυχώς επειδή εμένα με είχαν για κομμούνα, είπανε «Θα του δώσουμε και βραβείο να πάρει και χρήματα;» Γιατί υπήρχε και οικονομικό έπαθλο. Κάποια στιγμή ήρθε ο Γιώργος Παπαστεφάνου, ο οποίος με διαφήμιζε στις εκπομπές της Lyra , με τα τραγούδια του Ζευγά και μου λέει «Ρε Μέτσικα έρχονται βρισίματα απ’ όλη την Ελλάδα, από τα νησιά, από την Ήπειρο και μας λένε αλήτες, το τραγούδι μας είναι το “Χωρίς δεκάρα”. Μάλλον πήρανε ψήφους απ’ τους δικούς σου και δώσανε στους δικούς τους» Μου φάγανε τις ψήφους! Και τελικά ψηφίστηκε σαν τραγούδι του κοινού. Θυμάμαι στο φεστιβάλ, χορεύανε και πετάγανε τα σακάκια μέσα.
Το πιο τρανταχτό ντοκουμέντο, από το οποίο φαίνεται η αποδοχή του κοινού, είναι ο δίσκος που κυκλοφόρησε μετά με τη ζωντανή ηχογράφηση εκείνης της βραδιάς… Ακούγεται καθαρά η διαφορά στον ενθουσιασμό του κόσμου στο δικό σου το τραγούδι, σε σχέση με τα άλλα που βραβεύθηκαν.
Γ.Μ: Να φανταστείς πως εγώ δεν τον έχω αυτό τον δίσκο! Αργότερα ηχογράφησα το τραγούδι σε 45άρι κι από την άλλη έβαλα το «Μικρό μου εργατάκι». Η Βιτάλη, βέβαια όταν βγαίνει σε συνεντεύξεις, αποφεύγει να λέει πως ξεκίνησε μαζί μου και δεν μπορώ να καταλάβω το γιατί…
Η Ελένη Βιτάλη (Λαβίδα) γεννήθηκε το 1954. Ο πατέρας της, ο Τάκης Λαβίδας ήταν ένας από τους γνωστότερους λαϊκούς μουσικούς. Είχε συνοδέψει με το σαντούρι και το τσέμπαλο τους μεγαλύτερους λαϊκούς τραγουδιστές, ενώ τραγούδια του ερμήνευσαν ο Καζαντζίδης, ο Γαβαλάς, ο Περπινιάδης κ.α. Στην πολύ μικρή ηλικία των 13 ετών η Ελένη εμφανίζεται να τραγουδά με δημοτικά συγκροτήματα, με μερικούς από τους σπουδαιότερους δημοτικούς τραγουδιστές. Το 1970 δισκογραφεί για πρώτη φορά, με το επώνυμο «Λαβίδα» ακόμα, κάποια 45άρια με δημιουργίες του πατέρα της. Τα δισκάκια κυκλοφορούν με το σήμα της Οlympic (θυγατρικής της εταιρείας Polygram ) και περιέχουν τα τραγούδια «Ιπτάμενος δίσκος» (που το 1984 θα ξαναηχογραφήσει και στο ζωντανό δίσκο της «Χορέψτε γιατί χανόμαστε»), «Το σωφεράκι», «Σε είδα πάλι στο όνειρό μου», «Για κάντε τόπο βρε παιδιά».
μουσική: Γιάννης Μέτσικας
ερμηνεία: Ελένη Βιτάλη
δίσκος: Ελένη Βιτάλη (1975)
α' παρουσίαση: 13ο Φεστιβάλ τραγουδιού Θεσσαλονίκης (1974)
.-.-.-.
- Απόσπασμα από συνέντευξη του συνθέτη Γιάννη Μέτσικα στον Θανάση Γιώγλου για το "Όγδοο":
 |
| (πηγή) |
Γ.Μ: Στη Lyra που πήγα, έγραψα δυο τραγούδια με το Δημήτρη Ζευγά, ο οποίος σκοτώθηκε μετά σε δυστύχημα. Το «Αρχόντισσά μου γειτονιά» και το «Δεν βαριέσαι Μαρινάκι». Επειδή λοιπόν εγώ τότε έγραφα ποιήματα και υπήρχε ο κίνδυνος της λογοκρισίας, ο Πατσιφάς μου έφερε πολλούς στιχουργούς και διάλεξα στίχους της Βαρβάρας Τσιμπούλη και του Μιχάλη Φακίνου. Ο Μιχάλης ήταν συνεργάτης με το Λευτέρη Παπαδόπουλο στα «Νέα» κι έχω γράψει 5-6 τραγούδια με στίχους του. Την ημέρα που γράφαμε με το Ζευγά τα τραγούδια, μου λέει ο Πατσιφάς, «Μέτσικα εγώ σε πήρα εδώ στην εταιρεία, γιατί πιστεύω στο ταλέντο σου. Έχουμε βέβαια τον Πουλόπουλο και άλλους τραγουδιστές, αλλά θα πηγαίνεις κάθε Τετάρτη και Παρασκευή στο στούντιο στην Columbia , θα έρχονται οι νέοι τραγουδιστές και θέλω να μου βγάλεις μία από τις φωνές αυτές». Άρχισαν λοιπόν να έρχονται οι φωνές και μέσα σε 60-65 έρχεται και η Βιτάλη με κρόσια… Ελένη Λαβίδα τη λέγανε. «Τι θα μας τραγουδήσετε;» της λέω. Και μου απαντά «Τη “χελιδόνα” της Χαρούλας Αλεξίου», το δικό μου τραγούδι δηλαδή. «Τι τραγούδι είναι αυτό;» της λέω… Λέει «Της Χαρούλας, τη χελιδόνα, δεν το ξέρετε; Το Μάη». «Το ξέρω» της λέω «εσύ το ξέρεις;» «Βέβαια» μου λέει. Και μου τραγουδάει το «Μάη» μαζί με τον Καρακατσάνη στο πιάνο… Ανατρίχιασα…
Ακόμα δεν ήξερε ότι είναι δικό σου;
Γ.Μ: Όχι δεν ήξερε. Και λέω στον Γιαννακόπουλο τον ηχολήπτη «Κράτησέ το, δεν είδες; κάγκελο η τρίχα». Μου λέει «Και μένα μου άρεσε». Έρχεται κι ο Πατσιφάς και του λέω «Γράψαμε τα τραγούδια με το Ζευγά» «Καμιά φωνή;» μου λέει… «Σου βρήκα ένα το διαμάντι» του λέω. «Τα εκατομμύρια… Αλλά μην την πετάξεις. Μου πέταξες τον Παπακωνσταντίνου, εάν μου διώξεις κι αυτή τη φωνή, θα σηκωθώ κι εγώ να φύγω». «Ποια είναι αυτή;» μου λέει ο Πατσιφάς. «Της έχω πει να καθίσει στο μπαρ, είναι με τη μάνα της, είναι μια μικρούλα 18 χρονών, αλλά μη μου τη διώξεις». «Φέρτην εδώ» μου είπε… Όταν την είδε λοιπόν μου λέει «Μα αυτή είναι τσιγγάνα». «Πού είναι το πρόβλημα κύριε Πατσιφά; Ρατσιστής είστε; Οι τσιγγάνες και οι νέγρες έχουν δώσει μαθήματα σ’ όλο τον κόσμο» του λέω. «Ναι, αλλά το όνομα Λαβίδα δεν μου αρέσει» «Εκεί θα κολλήσουμε;» του λέω. «Μα όνομα είναι αυτό; Λαβίδα; Βίδα…» Ήταν Παρασκευή. Του λέω «Φώναξε την κοπέλα να έρθει τη Δευτέρα, να της υπογράψεις ένα συμβόλαιο και θα βρούμε το όνομα» «Ε, τι όνομα θα της βγάλουμε;» «Μου ήρθε τώρα…Βιτάλη…» του απαντώ. «Καλό ακούγεται», μου λέει. «Φώναξέ την να της πούμε πως αν υπογράψει συμβόλαιο, καλλιτεχνικά θα ακούγεται στον κόσμο σαν Ελένη Βιτάλη». Οπότε του λέω «Τόσοι παπάδες έχουν αλλάξει τα ονόματά τους, εμείς σ’ έναν καλλιτέχνη δεν θα αλλάξουμε;» Ο δε Καρακατσάνης να χτυπιέται από τα γέλια. Έρχεται λοιπόν η Βιτάλη και της λέει: «Δεσποινίς μου, χάρη στον κύριο Μέτσικα, θα ’ρθείτε τη Δευτέρα να συζητήσουμε για το συμβόλαιο. Αλλά με μία προϋπόθεση. Θα αλλάξουμε το όνομά σου. Θα ακούγεσαι καλλιτεχνικά σαν Ελένη Βιτάλη». «Δεν έχω πρόβλημα κύριε Πατσιφά» του απάντησε η Ελένη. Ήρθε λοιπόν και υπογράψανε το συμβόλαιο
 |
| Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, 1974 (Αρχείο Γιάννη Μέτσικα, πηγή) |
Γ.Μ: Εκείνη την εποχή λοιπόν μου είπε ο Πατσιφάς πως δεν ήθελε διανοουμενίστικο στίχο, αλλά στίχο για να κάνουμε επιτυχία. Εγώ του είπα «κύριε Πατσιφά, εγώ είμαι ποιητής, φέρε μου στιχουργούς να προχωρήσουμε να κάνουμε σουξέ». Και μεταξύ άλλων μου φέρνει και τη δημοσιογράφο τη Βαρβάρα Τσιμπούλη που μου έγραψε το «Χωρίς δεκάρα». Αυτό έγινε μεγαλύτερη επιτυχία και από το «Ήταν άνθρωπος δικός μας» και από τον «Μάη». Ο Καρακατσάνης ο Τάσος, που είναι ένας από τους σπουδαίους μουσικούς αλλά και ο Αργύρης ο Κουνάδης ο μουσικολόγος, μου λέει «Έχεις καταλάβει Μέτσικα, που γράφεις από ένστικτο, τι έχεις κάνει στο “Χωρίς δεκάρα”;» «Το ‘χω καταλάβει. Θα σου πω τι έχω καταλάβει εγώ και μετά θα με διορθώσεις εσύ». Τον λάτρευα τον Αργύρη Κουνάδη, τον γνώρισα από τον Βαγγέλη Γκούφα. «Έκανα ένα εγχείρημα, αν πετύχει, πέτυχε. Αν αποτύχει θα με βρίζουνε. Το κουπλέ είναι γραμμένο πάνω στην παγκόσμια κλασική μουσική, το δε ρεφραίν, είναι στην παραδοσιακή μας μουσική. Πάντρεψα αυτά τα δύο στοιχεία, μ’ έναν μικρό μετατονισμό και έγινε αυτό το τραγούδι».
Όπως μου λες τώρα, την Ελένη Βιτάλη την έβγαλες εσύ. Δισκογραφικά όμως συνεργάστηκε πρώτα με τον Αργύρη Κουνάδη και τον Βαγγέλη Γκούφα στο δίσκο «Δεν περισσεύει υπομονή» μαζί με τη Σωτηρία Μπέλλου…
Γ.Μ: Το 1973, όταν η Βιτάλη υπέγραψε το συμβόλαιο με τη Lyra , ο Κουνάδης μου τη ζήτησε. «Μέτσικα θα μου δανείσεις τη Βιτάλη να γράψουμε;» μου είπε… «Φιλαράκι είναι ο Βαγγέλης ο Γκούφας, να μη σου τη δανείσω;» του λέω. Μου ζήτησε την άδεια, γιατί είχαμε υπογράψει συμβόλαιο με τον Πατσιφά, πως εάν βγάλω μία φωνή, οι πρώτοι τρεις δίσκοι θα είναι δικοί μου. Κι επειδή είχα αδυναμία και στον Γκούφα και στον Κουνάδη, δεν μπορούσα να τους χαλάσω το χατίρι.
Και επιστρέφουμε στο Φεστιβάλ Τραγουδιού…
Γ.Μ: Από τότε λοιπόν άρχισε να με πιέζει ο Πατσιφάς να ετοιμάσω τραγούδια να τα στείλουμε στο φεστιβάλ. Ετοίμασα 4-5 και μου τα απέρριψε όλα. Για το «Χωρίς δεκάρα» μου είπε «Αυτό είναι για τα σκουπίδια…» «Εντάξει κύριε Πατσιφά, δεν μπορώ να γράψω αυτό που θέλεις. Αφού μου πετάς τραγούδια επιτυχίες…» «Έχεις ταλέντο, θα γράψεις τραγούδια που να μας αρέσουν όλους, να ξεσηκώσουμε την Ελλάδα». «Εντάξει κύριε Πατσιφά…». Λέω λοιπόν στη Βιτάλη «Κοίταξε από αύριο αρχίζουμε πρόβα στου Καρακατσάνη, θα στείλουμε το “Χωρίς δεκάρα” κι ένα άλλο» δεν θυμάμαι τώρα ποιο ήταν το άλλο. « Aυτό το τραγούδι είναι επιτυχία Ελένη, είναι γρήγορο, είναι εύκολο, τραγουδιέται εύκολα…» Μου λέει «Κι εμένα μου αρέσει» Λέει κι ο Καρακατσάνης, ο οποίος ήταν μουσικάρα «Ελένη αυτά που σου λέει ο Γιάννης είναι αλήθεια…» Πάμε στο σπίτι του Καρακατσάνη, κάνουμε την πρόβα κι επειδή το τραγούδι κανονικά είχε και χορωδία, την παριστάνανε η Βίσση, ο Καρβέλας, ο Καρακατσάνης, όλοι αυτοί ήταν εκεί. Το στείλαμε λοιπόν το τραγούδι, ακόμα τότε είχαμε χούντα. Και μου λέει ο Πατσιφάς: «Μέτσικα, τώρα που σχεδόν γκρεμίζεται η χούντα, όλοι οι Έλληνες δημιουργοί θα ξαναστείλουνε πίσω τα τραγούδια που είχανε στείλει και τα ακύρωσε η χούντα. Στην προεδρία της επιτροπής είναι ο Μάνος Χατζιδάκις. Γιατί δεν έστειλες τραγούδι, τώρα που ο Χατζιδάκις είναι δικός μας;» Βγαίνουν τα αποτελέσματα της προκριματικής επιτροπής με πρόεδρο το Χατζιδάκι και ανάμεσα σε 860 τραγούδια βγαίνει πρώτο το «Χωρίς δεκάρα». Παίρνω τρεις εφημερίδες και πάω πρωί, πρωί στην εταιρεία. Οπότε με βλέπει ο Πατσιφάς και μου λέει «Τι ήρθες εδώ, δεν έστειλες τραγούδι να κάνουμε κάτι;»
Γ.Μ: Από τότε λοιπόν άρχισε να με πιέζει ο Πατσιφάς να ετοιμάσω τραγούδια να τα στείλουμε στο φεστιβάλ. Ετοίμασα 4-5 και μου τα απέρριψε όλα. Για το «Χωρίς δεκάρα» μου είπε «Αυτό είναι για τα σκουπίδια…» «Εντάξει κύριε Πατσιφά, δεν μπορώ να γράψω αυτό που θέλεις. Αφού μου πετάς τραγούδια επιτυχίες…» «Έχεις ταλέντο, θα γράψεις τραγούδια που να μας αρέσουν όλους, να ξεσηκώσουμε την Ελλάδα». «Εντάξει κύριε Πατσιφά…». Λέω λοιπόν στη Βιτάλη «Κοίταξε από αύριο αρχίζουμε πρόβα στου Καρακατσάνη, θα στείλουμε το “Χωρίς δεκάρα” κι ένα άλλο» δεν θυμάμαι τώρα ποιο ήταν το άλλο. « Aυτό το τραγούδι είναι επιτυχία Ελένη, είναι γρήγορο, είναι εύκολο, τραγουδιέται εύκολα…» Μου λέει «Κι εμένα μου αρέσει» Λέει κι ο Καρακατσάνης, ο οποίος ήταν μουσικάρα «Ελένη αυτά που σου λέει ο Γιάννης είναι αλήθεια…» Πάμε στο σπίτι του Καρακατσάνη, κάνουμε την πρόβα κι επειδή το τραγούδι κανονικά είχε και χορωδία, την παριστάνανε η Βίσση, ο Καρβέλας, ο Καρακατσάνης, όλοι αυτοί ήταν εκεί. Το στείλαμε λοιπόν το τραγούδι, ακόμα τότε είχαμε χούντα. Και μου λέει ο Πατσιφάς: «Μέτσικα, τώρα που σχεδόν γκρεμίζεται η χούντα, όλοι οι Έλληνες δημιουργοί θα ξαναστείλουνε πίσω τα τραγούδια που είχανε στείλει και τα ακύρωσε η χούντα. Στην προεδρία της επιτροπής είναι ο Μάνος Χατζιδάκις. Γιατί δεν έστειλες τραγούδι, τώρα που ο Χατζιδάκις είναι δικός μας;» Βγαίνουν τα αποτελέσματα της προκριματικής επιτροπής με πρόεδρο το Χατζιδάκι και ανάμεσα σε 860 τραγούδια βγαίνει πρώτο το «Χωρίς δεκάρα». Παίρνω τρεις εφημερίδες και πάω πρωί, πρωί στην εταιρεία. Οπότε με βλέπει ο Πατσιφάς και μου λέει «Τι ήρθες εδώ, δεν έστειλες τραγούδι να κάνουμε κάτι;»
Γ.Μ: Δεν ήξερε… Εμένα με πήρε από τις 6 το πρωί ένας φίλος μου και μου είπε πως βγήκε πρώτο το τραγούδι. «Κάτσε κύριε Πατσιφά και διάβασε». «Είχες στείλει τραγούδι στο φεστιβάλ;» «Είναι αυτό που το πέταξες στα σκουπίδια…» «Ωραία, ωραία, θα δούμε στον κόσμο τι απήχηση θα έχει…» Τότε το φεστιβάλ ήταν τριήμερο. Την πρώτη μέρα έβγαιναν 20 τραγούδια, τη δεύτερη τα 10 και την τρίτη μέρα ήταν ο τελικός. Την πρώτη μέρα που ξεσήκωσε η Βιτάλη το Παλαί ντε σπορ, δεν είχε πάει κανένας εκπρόσωπος από την εταιρεία. Μόλις βλέπουν στην τηλεόραση τι έγινε με το «Χωρίς δεκάρα», την άλλη μέρα έκλεισαν την εταιρεία και ήρθε ο Πατσιφάς με το επιτελείο του με μια ανθοδέσμη. «Κύριε Μέτσικα, αυτή είναι για σας…» «Κύριε Πατσιφά πώς ευαισθητοποιηθήκατε;» του είπα. «Άνθρωπος είμαι κι εγώ, είδα τον κόσμο, συγκινήθηκα και, ήρθαμε εδώ να σας ενθαρρύνουμε, να προχωρήσετε…» Ο Πατσιφάς ήταν πάρα πολύ ιδιόρρυθμος, αλλά είχε κουλτούρα, ήταν διανοούμενος, ήταν φίλος του Οδυσσέα Ελύτη, του Καραγάτση… Η εταιρεία Ίκαρος, που εξέδιδε τα έργα του ο Ελύτης, ήταν του Πατσιφά.
Τι έγινε και στα τελικά το τραγούδι δεν βγήκε στις τρεις πρώτες θέσεις;
Γ.Μ: Στην προκριματική επιτροπή του φεστιβάλ υπήρχανε τα παράσιτα και τα υπολείμματα της χούντας και δυστυχώς επειδή εμένα με είχαν για κομμούνα, είπανε «Θα του δώσουμε και βραβείο να πάρει και χρήματα;» Γιατί υπήρχε και οικονομικό έπαθλο. Κάποια στιγμή ήρθε ο Γιώργος Παπαστεφάνου, ο οποίος με διαφήμιζε στις εκπομπές της Lyra , με τα τραγούδια του Ζευγά και μου λέει «Ρε Μέτσικα έρχονται βρισίματα απ’ όλη την Ελλάδα, από τα νησιά, από την Ήπειρο και μας λένε αλήτες, το τραγούδι μας είναι το “Χωρίς δεκάρα”. Μάλλον πήρανε ψήφους απ’ τους δικούς σου και δώσανε στους δικούς τους» Μου φάγανε τις ψήφους! Και τελικά ψηφίστηκε σαν τραγούδι του κοινού. Θυμάμαι στο φεστιβάλ, χορεύανε και πετάγανε τα σακάκια μέσα.
Το πιο τρανταχτό ντοκουμέντο, από το οποίο φαίνεται η αποδοχή του κοινού, είναι ο δίσκος που κυκλοφόρησε μετά με τη ζωντανή ηχογράφηση εκείνης της βραδιάς… Ακούγεται καθαρά η διαφορά στον ενθουσιασμό του κόσμου στο δικό σου το τραγούδι, σε σχέση με τα άλλα που βραβεύθηκαν.
Γ.Μ: Να φανταστείς πως εγώ δεν τον έχω αυτό τον δίσκο! Αργότερα ηχογράφησα το τραγούδι σε 45άρι κι από την άλλη έβαλα το «Μικρό μου εργατάκι». Η Βιτάλη, βέβαια όταν βγαίνει σε συνεντεύξεις, αποφεύγει να λέει πως ξεκίνησε μαζί μου και δεν μπορώ να καταλάβω το γιατί…
.-.-.-.
 |
| Η 16χρονη Ελένη Βιτάλη στο περιοδικό Βεντέτα Νο268 (25/6/1970) (πηγή) |
Το 1973 ηχογραφεί κάποια λαϊκοδημοτικά (που θα κυκλοφορήσουν πολύ αργότερα σε μεγάλο δίσκο από την Pan vox). Mε την βοήθεια και τη συμβολή του συνθέτη Γιάννη Μέτσικα, που την ακούει σε μια ακρόαση, το 1973 υπογράφει συμβόλαιο στην εταιρεία Lyra. Από Λαβίδα γίνεται Βιτάλη και συμμετέχει στον δίσκο των Αργύρη Κουνάδη και Βαγγέλη Γκούφα «Δεν περισσεύει υπομονή», μαζί με τη Σωτηρία Μπέλλου και το Σταύρο Πασπαράκη, τραγουδώντας το «Εις μνημόσυνο» ή «Άϊ γαρούφαλλό μου» και τη «Λατέρνα». Το 1974 γίνεται ευρύτερα γνωστή, συμμετέχοντας στο 13ο Φεστιβάλ τραγουδιού Θεσσαλονίκης με το «Χωρίς δεκάρα, πώς θα παντρευτούμε Μανωλιό μου» του Γιάννη Μέτσικα και της Βαρβάρας Τσιμπούλη.
Μέχρι το 1975 που κυκλοφορεί ο πρώτος προσωπικός δίσκος με τίτλο το όνομά της, συμμετέχει σε δουλειές όπως «Ο Γιακουμής, ένα μουλάρι στην οδό Σταδίου» των Σταύρου Πασπαράκη-Δημήτρη Ιατρόπουλου, «Βάστα καρδιά» του Σπύρου Σαμοΐλη, «Ρόδα είναι και γυρίζει» των Αργύρη Κουνάδη - Γιώργου Καλαμαριώτη, «Του έρωτα τ’ αντάρτη» των Αμάραντου Αμαραντίδη - Μιχάλη Τερζή και Άκου Δασκαλόπουλου, «Εκείνη τη νύχτα» των Μίμη Πλέσσα - Γιώργου Καλαμαριώτη, αλλά και σε μια από τις επανεκτελέσεις από τα «18 λιανοτράγουδα της πικρής πατρίδας» των Μίκη Θεοδωράκη-Γιάννη Ρίτσου. Στον πρώτο προσωπικό της δίσκο που κυκλοφορεί από τη Lyra το 1975, συνυπάρχουν κάποιες από τις παραπάνω συμμετοχές, μερικές από τις ηχογραφήσεις της σε δίσκους 45 στροφών αλλά και καινούργια τραγούδια.
 |
| (πηγή) |
1) Πήρα χτες το ραβασάκι (Δ.Ψαριανού-Δ.Ιατρόπουλου)
2) Πού το πάνε το παιδί (Χελιδόνι σε κλουβί) (Μ.Χατζιδάκι-Ν.Γκάτσου)
3) Καράβι, καραβάκι (από το τηλεοπτικό σήριαλ «Τερέζα Βάρμα-Δακόστα»)
(Α.Κουνάδη-Β.Γκούφα)
4) Πως θα μεταλάβω (Α.Πρέζα-Β.Τσιμπούλη)
5) Άιντε γιε μου (Ν.Ιγνατιάδη-Φ.Τέζα)
6) Άι γαρούφαλλό μου (Εις μνημόσυνον) (Α.Κουνάδη-Β.Γκούφα)
7) Χωρίς δεκάρα (Ν.Μέτσικα-Β.Τσιμπούλη)
8) Θα σε περιμένω (Τέτη) (Κ.Κωνσταντακόπουλου)
9) Το κυκλάμινο (Μ.Θεοδωράκη-Γ.Ρίτσου)
10) Κι αν είσαι γιος του βασιλιά (Γ.Μέτσικα)
11) Σάββατο βράδυ (Γ.Μέτσικα-Β.Τσιμπούλη)
12) Τραγούδι που δεν άκουσα (Μ.Πλέσσα-Γ.Καλαμαριώτη)
13) Το χωριανάκι (Σ.Σαμοίλη-Σ.Αλιβιζάτου)
Tο μικρό σημείωμα του δίσκου αναφέρει:
«H Ελένη Βιτάλη μας δίνει με τον πρώτο προσωπικό της δίσκο όλη τη φρεσκάδα, όλα τα νιάτα της , αλλά και όλη την πρώιμη ωριμότητα της φωνής της. Τραγούδια απλά, τραγούδια δύσκολα, δραματικά και τραγούδια κεφάτα. Το ταλέντο της Ελένης της επιτρέπει να περνά με την μεγαλύτερη ευκολία από το ένα είδος στο άλλο , δίνοντας πάντα τη σωστή ερμηνεία. Το ταλέντο της και απλότητά της κάνουν τη νεαρή τραγουδίστρια να πλησιάζει τον υψηλότερο στόχο κάθε καλλιτέχνη: Την αλήθεια».
Ο δίσκος αυτός, χωρίς να φέρει τα πάνω κάτω τότε, στο χώρο του τραγουδιού, περιείχε μερικές αξιόλογες στιγμές. Που με εξαίρεση το φεστιβαλικό «Χωρίς δεκάρα» και αργότερα το μοναδικό «Γαρούφαλλό μου» δεν ακούστηκαν σχεδόν καθόλου. Ίσως και η εποχή να ευνοεί περισσότερο άλλα ακούσματα και αναζητήσεις. Τόσο αυτός, όσο και οι επόμενες δυο δουλειές της όμως, το «Τσαντιράκι» το 1976 και το «Άιντε και φύγαμε» το 1979, με το οποίο ουσιαστικά καθιερώνεται, αποτελούν χαρακτηριστικό δείγμα όλης της μετέπειτα πορείας της, με επιλογές που κινούνται από το «έντεχνο» ως το λαϊκό αλλά και το δημοτικό τραγούδι.
Με την επιβολή του ψηφιακού ήχου, ο πρώτος αυτός δίσκος της Βιτάλη, κυκλοφόρησε και σε cd, αλλά κι αυτό έγινε γρήγορα δυσεύρετο. (πηγή)
.-.-.-.
Για την σύγκριση και μόνο της αποδοχής του τραγουδιού με αυτό που τελικά βραβεύτηκε βάζω τα δύο παρακάτω βιντεάκια:
.-.-.-.
Για την σύγκριση και μόνο της αποδοχής του τραγουδιού με αυτό που τελικά βραβεύτηκε βάζω τα δύο παρακάτω βιντεάκια:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου